Είδη Θεραπείας

Ενέσιμες Θεραπείες

Ενέσιμες είναι οι θεραπείες με τα μονοκλονικά αντισώματα οι οποίες στοχεύουν στην εξουδετέρωση συγκεκριμένων ανοσολογικών δομών και λειτουργιών που έχουν ευεργετικό αποτέλεσμα για τους ασθενείς.

α. Το Tysabri έχει την ιδιότητα να τροποποιεί το φράγμα του αίματος-εγκεφάλου και να παρεμποδίζει τη δίοδο των λεμφοκυττάρων από το αίμα στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Είναι το πρώτο μονοκλονικό αντίσωμα που που εχει πάρει επίσημη ένδειξη στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ και χορηγείται μια φορά το μήνα ενδοφλέβια. Έχει ένδειξη χορήγησης σε δύο περιπτώσεις:
i. Ασθενείς με υψηλής δραστηριότητας νόσο παρά τη θεραπεία με μια ανοσοτροποιητική θεραπεία (ιντερφερόνη –β ή copaxone)
ii. Ασθενείς με ταχέως εξελισσόμενη σοβαρή υποτροπιάζουσα διαλείπουσα σκλήρυνση κατά πλάκας.
Η θεραπεία με το tysabri έχει αποδώσει πολύ καλά αποτελέσματα. Οι συνήθεις παρενέργειες είναι ήπιες όμως έχουν παρατηρηθεί 4 περιστατικά Προϊούσας Πολυεστιακής Λευκοεγκεφαλοπάθειας (PML).

β. Το Daclizuimab βρίσκεται ακόμα σε πειραματική φάση ελέγχου από μικρές μελέτες. Διαταράσσει τα συστήματα επικοινωνίας μεταξύ των κυττάρων του ανοσοποιητικού και έτσι περιορίζονται οι βλάβες. Ελαττώνει τις υποτροπές και βελτιώνει την εικόνα της μαγνητικής τομογραφίας. Οι παρενέργειες που εμφανίζει είναι λοιμώξεις, αλλεργική αντίδραση, λεμφαδενίτιδα και θρομβοπενία.

γ. To Rituximab βρίσκεται ακόμα σε πειραματική φάση. Χορηγείται μια φορά το χρόνο, ελαττώνει τις υποτροπές και σταθεροποιεί την εικόνα της μαγνητικής. Έχει ωστόσο την δυνατότητα να προκαλεί Προϊούσα Πολυεστιακή Λευκοεγκεφαλοπάθεια (PML).

δ. Το CAMPATH (alemtuzumab) χρησιμοποιείται ήδη για θεραπεία λευχαιμίας καταστρέφει τα Τ λεμφοκύτταρα αλλά βρίσκεται ακόμα σε πειραματική φάση αναφορικά με την πολλαπλή σκλήρυνση. Έχει φανεί από μελέτες ότι η καταστροφή των λεμφοκυττάρων προκαλεί θετικά αποτελέσματα με ελάττωση των υποτροπών και βελτίωση της μαγνητικής. Μπορεί να προκαλεί βλάβη στο θυρεοειδή και αιμορραγίες λόγω θρομβοπενίας.

Θεραπείες σε χάπια

Η θεραπεία ενός χρόνιου νοσήματος (όπως η ΠΣ) με ενέσεις έχει πολλά αρνητικά όπως: Μεγάλη συχνότητα χορήγησης, μεγάλος ο χρόνος και περίπλοκη η διαδικασία χορήγησης, αρνητική παρέμβαση στην καθημερινότητα, φοβία της ένεσης, κόστος, παρενέργειες, απογοήτευση, κατάθλιψη. Για το λόγο αυτο σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη πολλές μελέτες θεραπειών με σκευάσματα που η λήψη τους θα γίνεται από του στόματος.
Οι θεραπείες σε χάπια μελετώνται κυρίως για την υποτροπιάζουσα μορφή της νόσου και τα πιο σημαντικα σκευάσματα είναι:

α. Cladribine. Αλλάζει το μεταβολισμό των λεμφοκυττάρων με ένα ευεργετικό τρόπο για την ΠΣ. Είναι στη φάση δοκιμής σε περισσότερους από 1200 ασθενείς σε πολλά επιστημονικά κέντρα της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Οδηγεί σε σημαντική ελάττωση των ενεργών εστιών στη μαγνητική στους 12 πρώτους μήνες και ελάττωση συχνότητας και βαρύτητας υποτροπών. Παρενέργειες που έχουν εμφανιστεί με τη χορήγησή του είναι καρδιοτοξικότητα, νεφροτοξικότητα, λεμφοπενία, λοιμώξεις.

β. Fingolimod. Αναστέλλει την κυκλοφορία των Τ-λεμφοκυττάρων στον οργανισμό και περιορίζει έτσι τη βλαπτική τους δράση. Μελετάται σε πολλά επιστημονικά κέντρα της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Από τα αποτελέσματα της δράσης του έχει φανεί σημαντική ελάττωση των ενεργών εστιών και ελάττωση συχνότητας υποτροπών. Παρενέργειες που εμφανίστηκαν ήταν λοιμώξεις, ρινοφαρυγγίτιδα, πονοκέφαλος και γαστρεντερικές διαταραχές.

γ. Teriflunomide. Προκαλεί αναστολή πολλαπλασιασμού των Τ-λεμφοκυττάρων. Στη μελέτη συμμετέχουν 17 κέντρα της Ευρώπης και των ΗΠΑ και το φάρμακο έχει χορηγηθεί σε περισσότερους από 1000 ασθενείς. Είχε καλά αποτελέσματα με ελάττωση των ενεργών εστιών στην μαγνητική και μικρή ελάττωση της συχνότητας υποτροπών. Παρενέργειες που αναφέρθηκαν, ήπιες κυρίως από την ηπατική λειτουργία.

δ. Διμεθυλ φουμαρικό οξύ (BG00012). Παρουσιάζει μια ποικιλία ανοσορρυθμιστικών δράσεων ενώ παράλληλα παρουσιάζει νευροπροστατευτική δράση. Στη μελέτη συμμετέχουν πολλά κέντρα της Ευρώπης και των ΗΠΑ και έχει χορηγηθεί πειραματικά σε 1500 ασθενείς. Από τα αποτελέσματα φάνηκε ελάττωση του αριθμού των ενεργών εστιών όμως η ελάττωση της συχνότητας των κλινικών υποτροπών της νόσου δεν αποδείχθηκε μέχρι τώρα στατιστικά σημαντική

ε. Laquinimod. Παρουσιάζει ανοσοκατασταλτική δράση. Είναι ακόμα σε αρχικά στάδια η μελέτη, με δοκιμή σε μικρό αριθμό ασθενών. Πάντως χωρίς σημαντικές παρενέργειες, εκτός κυρίως από λοιμώξεις, δείχνει να έχει καλό αποτέλεσμα στη συχνότητα των υποτροπών.
Η προσθήκη νέων θεραπειών για την ΠΣ είναι μια συνεχής διαδικασία. Εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή υπάρχουν και προσπάθειες πειραματικής εφαρμογής τεχνικών με μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων από πολλά ερευνητικά κέντρα.
Κοιτάζοντας κανείς και συγκρίνοντας το παρελθόν είναι σίγουρο ότι τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει εντυπωσιακά το τοπίο θεραπευτικών παρεμβάσεων στην ΠΣ, καθώς μέσα από τη διαρκή αναζήτηση, επιβεβαίωση και εφαρμογή νέων μεθόδων μπορούμε να βλέπουμε καλύτερα αποτελέσματα και να ελπίζουμε στις όλο και πιο εξελιγμένες νέες θεραπείες.

ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΚΑΘ. ΑΝΤΩΝΗ ΡΟΜΠΟΥ, ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΠΟΥ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΜΑΣ.